بانک های مرکزی چگونه بر نرخ ارز تاثیر می گذارند و چه تاثیری بر بازار فارکس دارند؟ آیا بانک‌های مرکزی می‌توانند با اقدامات خود به‌طور موثری تغییرات نرخ ارز را کنترل کنند؟ آیا تداخلات بانک‌های مرکزی در فارکس می‌توانند عوامل پایداری بازار را به چالش بکشند؟ همه به خوبی از این موضوع اطلاع داریم که بانک مرکزی و سیاست های پولی به هم مرتبط هستند، بنابراین نمی توان در مورد یکی صحبت کنیم بدون اینکه حرفی از دیگری به زبان بیاوریم! هر بانک مرکزی بر اساس اقتصاد خود اهداف منحصر به فردی دارد. در این مطلب درباره تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس و اینکه چگونه سیاست‌های آنها می‌تواند بر قیمت ارز تأثیر بگذارد، بحث خواهیم کرد.
در حقیقت، بانک مرکزی کشورها همواره نقش مهمی در بازار ارز بین‌المللی یا همان فارکس (Forex) داشته‌اند. در فارکس به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان، هر روزه تریلیون‌ها دلار ارز معامله می‌شود و انتقال ارز و نرخ ارز به صورت گسترده توسط کشورها، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران انجام می‌شود. اما در پشت پرده این عملکرد پیچیده، بانک مرکزی کشورها به عنوان ستون فقرات اصلی بازار ارز، نقشی حیاتی ایفا می‌کنند.
بانک مرکزی چیست و چه کار می‌کند؟
بانک های مرکزی (Central Banks) موسسات مالی هستند که بر سیستم پولی یک کشور از جمله گردش ارز و نرخ بهره نظارت می کنند. آنها مسئول ارتقاء رشد اقتصادی با اجرای سیاست های پولی مختلف برای حفظ ثبات در سیستم مالی هستند. در واقع، بانک های مرکزی عمدتاً مسئول حفظ تورم به نفع رشد اقتصادی پایدار هستند و در عین حال به ثبات کلی سیستم مالی کمک می کنند.
بانک های مرکزی اغلب تحت مالکیت دولت هستند و مستقل از نفوذ سیاسی عمل می کنند. آنها همچنین به عنوان آخرین منبع اعتباری برای بانک‌ها و سایر موسسات مالی عمل می کنند و نقدینگی را در هنگام بحران فراهم می کنند.
بانک‌های مرکزی در مواقعی که لازم بدانند، طبق «چارچوب سیاست پولی» تعریف شده، در بازارهای مالی مداخله خواهند کرد. اجرای چنین سیاستی توسط معامله گران فارکس که به دنبال استفاده از حرکات ارزی ناشی از آن هستند، به شدت نظارت و پیش بینی می شود. براستی تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس چگونه است و سیاست‌های آنها بر بازار جهانی ارز چگونه تأثیر می گذارد.
وظایف و عملکردهای بانک مرکزی
بانک‌های مرکزی برای انجام وظایفی در راستای تامین منافع عمومی تأسیس شده‌اند. در حالی که ممکن است مسئولیت ها بین کشورها متفاوت باشد، این بانک ها به طور عمده سه وظیفه اصلی را دارند:
- تنظیم بازار (Regulating the market)
یکی از وظایف اصلی بانک‌های مرکزی تنظیم فعالیت‌های اقتصادی است که این کار را از طریق تعیین نرخ بهره انجام می‌دهند.
اگرچه بانک‌های مرکزی به طور مستقیم بازار ارز را کنترل نمی‌کنند، اما با افزایش یا کاهش نرخ بهره می‌توانند بر تورم و نرخ ارز تأثیر بگذارند. نرخ بهره ابزاری است که برای تامین مالی مجدد بانک ها با نقدینگی استفاده می شود و شاخص اصلی هزینه اعتبار در یک اقتصاد است.
آنها تلاش می‌کنند تا با تنظیم نرخ بهره و کنترل عرضه پول، رشد اقتصادی را تحریک کنند و در عین حفظ پایداری مالی، میزان تورم را کنترل کنند. برای این منظور، آنها از ابزارهایی مانند تغییر نرخ بهره، عملیات بازار باز و تعیین سیاست های ارزی استفاده می‌کنند.
- مدیریت ذخایر ارزی (Managing foreign currency reserves)
بسته به ذخایری که در اختیار دارند، بانک‌های مرکزی ممکن است تصمیم به خرید ارز خارجی یا فروش ارز محلی بگیرند تا بر ارزش آن تأثیر بگذارند. به این ترتیب آنها سعی می کنند قیمت ارز خود را کنترل کنند تا از ارزش گذاری کمتر از حد یا بیش از حد آن جلوگیری کنند.
بانک های مرکزی بر حفظ ارزش پول ملی تاکید دارند و اقداماتی انجام می‌دهند تا تورم را کنترل کنند و ارزش پول را در مقابل سایر ارزها حفظ کنند. برای این منظور، آنها ممکن است از سیاست های پولی مختلفی مانند تنظیم نرخ بهره، کنترل عرضه پول و مدیریت سیستم بانکی استفاده کنند. و این یکی دیگر از تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس است.
- کنترل عرضه پول در گردش (Controlling the supply of money in circulation)
بانک مرکزی ممکن است تصمیم بگیرد که نقدینگی را در ارز ملی عرضه کند یا نه، تا مقدار پول در گردش را کنترل نماید. آنها همچنین نقش مهمی در نظارت بر عملکرد بانک ها و مؤسسات مالی دارند. آنها قوانین و مقرراتی را تعیین می‌کنند که بانک ها باید دنبال کنند و نظارت مستمر بر فعالیت های آنها را داشته باشند. هدف این نظارت، حفظ پایداری و امنیت سیستم بانکی و جلوگیری از وقوع بحران های مالی است.
مهم ترین بانک های مرکزی کدامند و چرا؟
بانک های مرکزی معروف عبارتند از:
- فدرال رزرو در ایالات متحده (the Federal Reserve in the United States)
- بانک مرکزی اروپا (the European Central Bank)
- بانک ژاپن (the Bank of Japan)
- بانک انگلستان (the Bank of England)
- بانک ملی سوئیس (the Swiss National Bank) و در نهایت
- بانک کانادا (the Bank of Canada)
چراکه به دلیل کشورشان و وزن پولشان در اقتصاد جهانی، نفوذ این بانک‌های مرکزی فراتر از مرزهای کشورشان است.
بانک‌های مرکزی هاوکیش و داوکیش چیست؟
صحبت در مورد تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس و بانک‌های مرکزی هاوکیش و داوکیش معمولاً به تمایز دیدگاه‌های بین بانک‌های مرکزی در مورد سیاست پولی می‌پردازد. به طور کلی:
بانک‌های مرکزی هاوکیش معتقدند که برای مقابله با تورم و حفظ قیمت‌ها، نیاز است نرخ بهره را افزایش دهند. آنها ممکن است حتی به کاهش آهسته رشد اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری تمایل داشته باشند. این سیاست پولی هدف دارد نرخ فعلی و آتی تورم را کاهش داده و استقرار مالی را تحقق بخشد.
بانک‌های مرکزی داوکیش عموماً از رشد اقتصادی حمایت کرده و تلاش می‌کنند تا نرخ بیکاری را کاهش دهند به منظور ایجاد آرامش در بازار کار. آنها به توسعه اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری توجه می‌کنند و معتقدند که افزایش نرخ بهره ممکن است بر روی رشد اقتصادی تأثیر منفی داشته باشد.
معمولاً نگرش هاوکیش و داوکیش بانک‌های مرکزی ممکن است براساس شرایط اقتصادی و تورمی کشورها تفاوت داشته باشد. بانک‌های مرکزی در تصمیم‌گیری‌هایشان به عوامل متعددی از جمله نرخ تورم، رشد اقتصادی، بازدهی اشتغال و وضعیت مالی کشور توجه می‌کنند.
با این حال، مهم است به‌خاطر داشت که نگرش بانک‌های مرکزی هاوکیش و داوکیش ممکن است در طول زمان تغییر کند. بانک‌های مرکزی ممکن است بر اساس تحولات اقتصادی و شرایط جدید سیاست پولی خود را تغییر دهند. همچنین، نگرش بانک‌های مرکزی می‌تواند بین کشورها متفاوت باشد، زیرا هر کشور شرایط اقتصادی و تورمی منحصر به فردی دارد که نیاز به سیاست‌های پولی متفاوت دارد.
نحوه مداخله بانک های مرکزی در بازار مالی
بانک‌های مرکزی نقش بسیار مهمی در تعیین سیاست‌های پولی و کنترل اقتصادی یک کشور دارند. تأثیر آنها بر بازار فارکس نیز بسیار قابل توجه است و معامله‌گران فارکس باید به دقت تغییرات سیاست‌های بانک‌های مرکزی را دنبال کنند. نشانه‌هایی همچون سخنان استفاده شده توسط رئیس بانک مرکزی و تغییرات در نرخ بهره می‌توانند تأثیر مستقیمی بر قیمت‌های ارز داشته باشند. همچنین، اطلاعات اقتصادی که بانک‌های مرکزی در نظر می‌گیرند، می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا فرصت‌های معاملاتی را شناسایی کنند.
مهمترین نکته این است که درک صحیحی از نقش بانک‌های مرکزی و تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس، به معامله‌گران کمک می‌کند تا استراتژی‌های معاملاتی خود را بهینه‌سازی کنند. به‌یاد داشته باشید که بازار فارکس پویا است و تحلیل دقیقی از تغییرات سیاست پولی بانک‌های مرکزی می‌تواند به معامله‌گران عمده‌ای کمک کند تا در این بازار متغیر، سودآوری بیشتری را به دست آورند.
بانک های مرکزی با استفاده از موارد زیر در بازار مالی مداخله می کنند:
- عملیات بازار باز (Open market operations): عملیات بازار باز (OMO) فرآیندی را توصیف می کند که طی آن دولت ها اوراق بهادار دولتی (اوراق قرضه) را در بازار آزاد با هدف گسترش یا انقباض مقدار پول در سیستم بانکی خرید و فروش می کنند.
- نرخ بانک مرکزی (The central bank rate): نرخ بانک مرکزی که اغلب به عنوان نرخ تنزیل یا نرخ صندوق فدرال از آن یاد می شود، توسط کمیته سیاست پولی با هدف افزایش یا کاهش فعالیت اقتصادی تعیین می شود. این امر در نگاه اول ممکن است متناقض به نظر برسد، اما گرم شدن بیش از حد (over-heating) اقتصاد منجر به تورم می‌شود و این همان چیزی است که بانک‌های مرکزی قصد دارند در سطح متوسط حفظ کنند.
بانک‌های مرکزی همچنین به عنوان آخرین منبع اعتباری عمل می‌کنند. اگر یک دولت نسبت بدهی متوسطی به تولید ناخالص داخلی (GDP) داشته باشد و نتواند از طریق مزایده اوراق قرضه، مبلغ مورد نیاز را جمع‌آوری کند، بانک مرکزی می تواند به دولت وام دهد تا کمبود نقدینگی موقت خود را برطرف کند.
وجود بانک مرکزی به عنوان آخرین منبع اعتباری، اعتماد سرمایه گذاران را افزایش می دهد. سرمایه گذاران راحت تر از اینکه دولت ها به تعهدات بدهی خود عمل می کنند، احساس آرامش بیشتری می کنند و این امر به کاهش هزینه های استقراض دولت کمک می کند.
بانک های مرکزی چه تاثیری بر قیمت ارز دارند؟
یکی از راه‌هایی که بانک‌های مرکزی می‌توانند بر قیمت ارز تأثیر بگذارند، افزایش یا کاهش نرخ‌های بهره است که نشان‌دهنده نرخ تقاضا برای پول و مقدار ارزش پولی است که آنها ارائه می‌دهند. به همین دلیل است که معامله گران فارکس به دقت اعلانات بانک‌های مرکزی را زیر نظر دارند و استراتژی های معاملاتی خود را بر اساس آن و مطابق با آنها تنظیم می کنند.
بانک‌های مرکزی می‌توانند با خرید و فروش اوراق بهادار در بازار آزاد، میزان پول در گردش را تنظیم کنند که می‌تواند منجر به تغییر نرخ بهره شود و در نتیجه بر قیمت ارز تأثیر بگذارد. تسهیل کمی (Quantitative Easing) نیز یکی از روش‌هایی است که بانک‌های مرکزی می‌توانند با استفاده از آن، قیمت ارز را کنترل کنند. این روش با تزریق نقدینگی به سیستم مالی، می‌تواند منجر به کاهش ارزش یک ارز شود زیرا افزایش عرضه پول، باعث افزایش تورم می‌شود.
اکنون که چگونگی تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس و قیمت ارز را بررسی کرده‌ایم، اجازه دهید ببینیم که سیاست پولی آنها چگونه می‌تواند بر اقتصاد یک کشور تأثیر بگذارد.
تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس و بازار فارکس
معامله گران فارکس اغلب کلمات استفاده شده توسط رئیس بانک مرکزی را ارزیابی می کنند تا به دنبال سرنخ هایی در مورد این باشند که آیا بانک مرکزی احتمالاً نرخ های بهره را افزایش یا کاهش می دهد یا خیر. سخنان که برای افزایش/کاهش نرخ ها تفسیر می شود، Hawkish/Dovish نامیده می شود. این سرنخ‌های ظریف به عنوان «راهنمای رو به جلو» شناخته می‌شوند و پتانسیل حرکت بازار فارکس را دارند.
تریدرهایی که معتقدند بانک مرکزی در شرف آغاز چرخه hiking نرخ بهره است، معاملات طولانی را به نفع آن ارز انجام می دهند، در حالی که معامله گرانی که پیش بینی موضع dovish بانک مرکزی دارند، قصد انجام معاملات کوتاه مدت ارز را دارند.
حرکت در نرخ های بهره بانک مرکزی فرصت هایی را برای معامله گران فراهم می کند تا بر اساس تفاوت نرخ بهره بین ارزهای دو کشور از طریق مبادلات انتقالی یا carry trade معامله کنند. معامله گران انتقالی به دنبال دریافت سود یک شبه برای معامله یک ارز با بازده بالا در برابر یک ارز کم بازده هستند.
تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس: نحوه استفاده از سیاست پولی
بعد از آغاز بحران مالی جهانی در سال 2007، بانک‌های مرکزی در اقتصادهای پیشرفته، با محدود کردن آپشن ها برای کاهش بیشتر نرخ بهره، این نرخ‌ها را کاهش دادند تا زمانی که نرخ‌های کوتاه‌مدت تقریباً به صفر رسید. برخی بانک‌های مرکزی از سیاست‌های پولی غیر متعارف (unconventional monetary policies) استفاده کردند و اوراق قرضه بلندمدت را برای کاهش بیشتر نرخ‌های بلندمدت خریداری کردند. برخی از آنها حتی نرخ بهره‌های کوتاه‌مدت را زیر صفر گرفتند.
در پاسخ به همه‌گیری کووید-۱۹، بسیاری از بانک‌های مرکزی در بازارهای نوظهور برای اولین بار از مداخلات ارز خارجی و خریداری دارایی‌ها استفاده کردند. . اخیراً، بسیاری از بانک‌های مرکزی در سراسر جهان سیاست‌های پولی خود را با افزایش نرخ‌های بهره برای مهار تورم در حال رشد تشدید کرده‌اند.
اگر به دلار آمریکا و اقتصاد آن نگاهی بیندازیم، در دهه ۸۰ میلادی بانک فدرال آمریکا بی‌هیچ اطلاع قبلی، نرخ بهره را به میزان ۱۰ درصد افزایش داد. این اقدام، غیرقابل باورترین و بی‌بدیل‌ترین کاری بود که از سوی فدرال رزرو انجام شد و موجی از شوک را در بازارهای مالی در سطح جهانی ایجاد کرد!
خبر این تغییر در همه رسانه‌ها منتشر شد. قیمت‌های نفت به شدت افزایش یافت و شیر مانند طلا شد. سیاست پولی هرگز به این شکل تغییر نمی‌کرد؛ بیشتر تغییرات با افزایش‌های کوچک انجام می‌شوند، زیرا اگر نرخ‌های بهره به‌شدت تغییر کند، بانک‌های مرکزی دچار هرج و مرج خواهند شد. حتی فکر کردن به چنین اتفاقی، تأثیرگذاری نه تنها بر تک تک معامله گران بلکه بر کل اقتصاد نیز تأثیر می گذارد.
به همین دلیل است که ما معمولاً شاهد تغییرات کوچک و تدریجی نرخ بهره در بازه 25/0 تا 1 درصد در یک زمان برای ارتقای ثبات اقتصادی هستیم. بخشی از این پایداری به دلیل زمان لازم برای انجام این تغییرات نرخ بهره است که ممکن است چند ماه یا حتی سال‌ها طول بکشد.
افزایش نرخ بهره می تواند مانند ترمز کردن باشد، در حالی که کاهش نرخ بهره می تواند مانند فشار دادن پدال گاز عمل کند، اما به خاطر داشته باشید که مصرف کنندگان و کسب و کارها کمی آهسته تر به این تغییرات واکنش نشان می دهند. این فاصله زمانی بین تغییر سیاست پولی و تأثیر واقعی آن بر اقتصاد می‌تواند یک تا دو سال زمان ببرد.
تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس: اعلان های معاملاتی بانک مرکزی
نکته مهمی که معامله گران باید به خاطر بسپارند، این است که آنها نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق اعلان های معاملاتی بانک مرکزی دارند. همانطور که در بالا پیشنهاد شد، آنها باید هر گونه تغییرات نرخ بهره یا سیاست پولی و تأثیر آنها بر اقتصاد و بازارهای مالی را تجزیه و تحلیل کنند. همچنین معامله گران معامله‌گران باید شاخص‌ها و اندیکاتورهای اقتصادی را که ممکن است بر تصمیمات بانک مرکزی تأثیر بگذارند، مانند نرخ تورم، نرخ بیکاری و رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) را نظارت کنند.
با اطلاع از آخرین رویدادها و اخبار این اندیکاتورها، معامله گران ممکن است بتوانند فرصت های معاملاتی را حتی قبل از اعلام بانک های مرکزی شناسایی کنند.
سخن پایانی
بازار فارکس پویا و پیچیده است و تحلیل سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی نیز چالش‌های خود را دارد. برای معامله‌گران فارکس، مهم است که به دقت به تغییرات سیاست‌های پولی توجه کنند و از تحلیل‌های صحیح و مناسب برای تصمیم‌گیری استفاده کنند. برخورداری از آگاهی درباره نحوه عملکرد بانک‌های مرکزی و تأثیر بانک مرکزی کشورها بر فارکس می‌تواند به معاملات با موفقیت کمک کند.
همچنین، لازم است توجه داشت که بازار فارکس تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد و تنها تحلیل سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی کافی نیست. باید به سایر عوامل مانند نیازهای اقتصادی کشورها، تحولات سیاسی، رویدادهای جهانی و فعالیت‌های سایر شرکت‌ها و نهادهای مالی نیز توجه داشته باشید.
درنهایت، برای موفقیت در معاملات فارکس، باید به مطالعه و آموزش مداوم، استفاده از ابزارها و تکنیک‌های تحلیلی، و کسب تجربه به عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای تمرکز کنید. همچنین، حوصله و تحمل ریسک، مدیریت سرمایه و انضباط در اجرای معاملات نیز بسیار مهم هستند. با این آگاهی‌ها، شما می‌توانید بهترین تصمیمات را در معاملات فارکس بگیرید و به طور مداوم بهبود و بهره‌وری خود را افزایش دهید.
از خواندن این متن سپاسگزاریم. اگر این مطلب برایتان مفید بود، لطفاً در مورد آن نظر دهید و آن را به اشتراک بگذارید.